ADMIN
Profesyonel Üye1941 yýlýnda Ankara'da toplanan Birinci Coðrafya Kongresi, uzun süren çalýþmalarý sonunda Türkiye'yi yedi coðrafi bölgeye ayýrmýþtýr. Adý geçen kongrenin çalýþma larýnda; Türkiye'nin üç tarafýnýn denizle çevrilmiþ olmasý, uzun kenarlarý boyunca kýyýya paralel dað sýralarýnýn bulunuþu, bu daðlarýn yüksek, ama az engebeli olan orta kesimi deniz etkisinden ayýrmasý, bu yüzden kýyý þeridiyle iç kesimler arasýnda iklim, doðal bitki örtüsü, tarým çeþitlerinin daðýlýmý ve bunlarýn ulaþým sistemlerine ve konut tiplerine etkisi gibi etmenler göz önünde tutulmuþ ve Türkiye'nin dört kenar bölgeyle üç iç bölgeye ayrýlmasý mümkün olmuþtur. Tespit edilen yedi bölgeden ilk dördü ne komþu olduðu denizin adý verilmiþtir (Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri). Diðer üç bölge de Anadolu bütünü içindeki yerlerine göre adlandýrýlmýþtýr (ýç Anadolu, Doðu Anadolu ve Güneydoðu Anadolu Bölgeleri).
Türkiye dünyanýn önemli deprem kuþaklarýndan biri olan AlpHimalaya kuþaðý üzerinde yer almaktadýr. Ülkeyi baþtan baþa kateden Kuzey Anadolu fayý baþta olmak üzere, Türkiye'de daha çok sayýda aktif fay bulunmaktadýr. Kuzey Anadolu Fayý üzerinde son yüzyýlda, 1939'da Erzincan'dan baþlayan ve doðudan batýya doðru, fay parçalarý boyunca düzenli bir seyir izleyen 7 büyük deprem olmuþtur. 17 Aðustos 1999 tarihinde, merkez üssü Ýzmit olan 7.4 þiddetindeki son Marmara depremi de, Kuzey Anadolu fayýnýn Doðu Marmara bölümünde gerçekleþmiþtir. "Asrýn felaketi" olarak nitelendirilen Marmara depremi, 1939 Erzincan depreminden sonra Türkiye tarihinin en büyük depremidir.
Türkiye'nin en fazla nüfus yoðunluðuna sahip geniþ bir bölgesinde meydana gelen Marmara depremi, en fazla Ýzmit, Yalova, Sakarya ve Bolu illerinde olmak üzere Ýstanbul, Eskiþehir, Bursa ve Zonguldak gibi çevre illerde de çok sayýda can kaybý ve hasara yol açmýþtýr. 15 binin üzerinde kiþinin hayatýný kaybettiði depremde, 25 bini aþkýn bina yýkýlmýþ, 200 bin civarýndaki konut ve iþyeri de hasar görmüþtür. Depremden hemen sonra harekete geçen Türk hükümeti, depremin yaralarýný sarmak için seferber olmuþtur. Baþta Almanya, ýsrail, Yunanistan ve Rusya olmak üzere toplam 83 ülke kurtarma ekipleri ve çeþitli yardým malzemeleri göndermiþ, depremden zarar görenlere yardým amacýyla Türkiye'de ve dünyanýn birçok ülkesinde, gerek hükümetler gerekse sivil toplum örgütleri bünyesinde yardým kampanyalarý baþlatýlmýþtýr. Deprem sonrasýnda meydana gelen bu uluslararasý dayanýþma ve duyarlýlýk, Türk halkýnýn tamamý tarafýndan takdir ve þükran duygularý ile karþýlanmýþtýr.
Marmara Bölgesi
Marmara Bölgesi, Balkan Yarýmadasý ile Anadolu arasýn da bir geçiþ alaný oluþturur. Avrupa ve Asya bu bölgede birbirine baðlanýr. Yaklaþýk 67.000 km2lik yüzölçümüyle ülke yüzeyinin %8,5'ini kaplar. Adýný bütünüyle topraklarý içinde kalan ve boðazlar aracýlýðýyla Karadeniz ve Ege Denizi'ne açýlan ayný adlý iç denizden alýr. Ege kýyýlarý açýðýnda yer alan Bozcaada ve Gökçeada (ýmroz) da Marmara Bölgesi alanýna girmektedir.
Marmara Bölgesi doðuda Karadeniz ve Ýç Anadolu Bölgeleri, güneyde Ege Bölgesi, kuzeybatýda da Yunanistan ve Bulgaristan ile çevrilidir. Diðer bölgelerde olduðu gibi, Marmara Bölgesi'nin sýnýrlarý da her yerde il sýnýrlarýna uymaz. Edirne, Kýrklareli, Tekirdað, Ýstanbul, Kocaeli ve Yalova illeri bütünüyle bölge sýnýrlarý içindedir. Sakarya, Bilecik, Bursa, Balýkesir ve Çanakkale illerinin bazý topraklarý ise Ege ve Karadeniz Bölgelerinin sýnýrlarý içinde yer alýr.
Marmara Bölgesi'nin halký geçimini sanayi, ticaret, turizm ve tarýmdan saðlar. Türkiye'nin baþlýca sanayi bölgesidir. Bölgedeki en geliþmiþ sanayi alaný Ýstanbul-Bursa-Ýzmit eksenidir. Ýlkçað'dan beri önemli bir ticaret merkezi olan ve kýtalararasý ulaþým yollarý üzerinde bulunan Ýstanbul, bölgeye ülke çapýnda bir üstünlük saðlar. Bölgenin diðer yörelerinde de yaygýn sanayi faaliyetlerine rastlanýr. ýretilen baþlýca sanayi mallarý arasýnda iþlenmiþ gýda, dokuma, hazýr giyim, çimento, kaðýt, petrokimya ürünleri, beyaz eþya, gemi ve yat sayýlabilir.
Bölgede ayný zamanda tarým da çeþitlenmiþtir. Ekili alanlarýn yaklaþýk yarýsý buðday tarlalarýndan oluþur. Buðdayý þekerpancarý, mýsýr ve ayçiçeði üretimi izler. Türkiye'nin ayçiçeði üretiminin yaklaþýk %73'ünü, mýsýr üretiminin yaklaþýk %30'unu gerçekleþtiren bölgenin sebze ve meyve üretimi de önemli bir miktarý bulur. Mýsýr üretiminde Karadeniz Bölgesi'nden sonra ikinci sýrada yer alan bölge, zeytin üretiminde de Ege Bölgesini izler. Sofralýk Gemlik zeytinleri ünlüdür. Baðcýlýk konusunda da geliþmiþ olan bölgede, Tekirdað, Þarköy, Mürefte, Avþa ve Bozcaada üzüm ve þarap larýyla tanýnýr.
Avrupa'nýn güneydoðusunda yer alan Marmara Bölgesi, dünyanýn en güzel manzaralarýna, önemli mimarlýk ve sanat eserlerine sahiptir. Marmara Denizi'ndeki adalar, yarýmadalar ve koylar, bölgedeki daðlar ve ormanlar ile kentlerde tarih ve doða içiçedir. Birçok büyük uygarlýðýn doðduðu ve geliþip kök saldýðý bu bölge, iki kýta arasýnda geçiþ yapan kavimlerin göç yollarýný oluþturmuþtur. Bu ka vimlerin ve bölgeye yerleþen uluslarýn býraktýklarý izlere adým baþýnda rastlamak mümkündür. Eþsiz doðal ve tarihi deðerlere sahip olan bölgede turizm de çok geliþmiþtir. Her yýl bölgeye önemli sayýda turist gelmektedir. Bölge Türk tu rizminin ülke genelinde finans, yatýrým, eðitim ve operasyon merkezidir.
Ege Bölgesi
Ege bölgesi Türkiye'nin denize doðru geniþ bir biçimde açýlan tek bölgesidir. Yaklaþýk 79.000 km2lik yüzölçümüyle ülke topraklarýnýn %11'ini kaplar. Anadolu'nun batýsýnda bulunan bölge, adýný komþu olduðu denizden alýr. Ýzmir, Aydýn, Manisa, Kütahya ve çok küçük bazý kesimleri dýþýnda Uþak illeri tamamen bölge içinde kalýr. Muðla, Denizli ve Afyon illerinin bazý topraklarý ise Akdeniz ve Ýç Anadolu bölgelerinin sýnýrlarý içerisindedir. Ayný þekilde, Marmara bölgesinde yer alan Balýkesir ilinin Ege kýyýlarý ile Bursa'nýn bazý ilçeleri Ege bölgesine taþar.
Ege Bölgesi sanayi etkinlikleri bakýmýndan Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sýrada yer alýr. Tekstil, gýda ve otomotiv sanayii baþta olmak üzere makina, yedek parça ve diðer sanayi kuruluþlarý Ýzmir'de, yað sanayii Ayvalýk ve Edremit yöresinde yoðunlaþmýþtýr. Uþak, Kütahya ve Afyon'da þeker, Kütahya'da azot fabrikalarý vardýr. Pamuklu dokumacýlýk Ýzmir, Uþak, Aydýn, Nazilli ve özellikle Denizli'de yaygýnlaþmýþtýr. Denizli, tüm bölgenin en önemli tekstil merkezi olup buradan yurtdýþýna ihracat yapýlmaktadýr. Halýcýlýk ise Ýç Batý Anadolu kesiminde Uþak, Kula, Gördes, Simav ve Demirci'de geliþmiþtir. Afyon, mermeri ve mermer üretim tesisleriyle tanýnýr. Ýzmir Körfezi'ndeki Çamaltý Tuzlasý, Türkiye'nin en önemli tuz üretim merkezidir. Bölge Soma, Tunçbilek ve Yataðan'daki termik, Kemer ve Demirköprü'deki hidroelektrik santralleriyle Türkiye'nin toplam elektrik üretimine önemli katkýlarda bulunur. Ýzmir yakýnlarýndaki Aliaða'da büyük bir petrol rafinerisi vardýr.
Ege Bölgesi'nde ekili ve dikili alanlar büyük yer kaplar. Ýç Batý Anadolu bölümünde, meyvecilik ve baðcýlýk aðýrlýk kazanýr. Türkiye'nin tütün üretiminin yarýsýndan çoðunu Ege bölgesi karþýlar. Bölgenin, ülkenin toplam pamuk üretimindeki payý ise üçte bire yakýndýr. Gediz Ovasý'nýn kurutularak yurtiçi ve özellikle yurtdýþýna ihraç edilen çekirdeksiz üzümü, Büyük Menderes Ovasý'nýn inciri ve Edremit Körfezi'nin zeytin ve zeytinyaðý üretimi bölge ekonomisine büyük katkýda bulunur. Bölge, Türkiye üzüm üretiminin üçte birinden fazlasýný, incir üretiminin ise beþte dördünü karþýlar. Türkiyedeki zeytin aðaçlarýnýn %48'i bu bölgede dir. Turunçgiller de bölgenin önemli bir ihraç ürünüdür.
Turizmin oldukça geliþtiði Ege Bölgesi, ülke ekonomisine önemli bir katký saðlar. Bodrumlu ünlü tarih yazarý Heredot'un deyimiyle "Dünyanýn en güzel gökyüzüne ve en iyi iklimine sahip" Ege kýyýlarý boyunca körfezler, yarýmadalar, koylar, adalar ve ince kumlu plajlar ardarda sýralanýr. Asýrlar boyu sayýsýz mitolojik olaylarla içiçe yaþamýþ olan bölgede, adým baþý tiyatrolarý, mabetleri, ag****arý ve kaleleri ile ünlü antik kentlere rastlanýr. Bu kentler zaman tünelinde gerçekleþtirdikleri kent planlamalarý ve felsefe, týp, matematik, astronomi, mimari ve diðer sanat alanlarýndaki baþarýlý performanslarý ile Batý uygarlýðýnýn temelini oluþturmuþlardýr.
Akdeniz Bölgesi
Akdeniz Bölgesi, adýný komþu olduðu denizden alýr. Bölge geniþliði 120180 km arasýnda deðiþen bir þerit halinde, batýda Köyceðiz dolaylarýndan baþlayarak, doðuda Hatay ilinin bitim noktasý olan Basit Burnu yakýnýna kadar sokulur. Yaklaþýk 120.000 km2 lik yüzölçümüyle Türkiye'nin toplam yüzölçümünün yaklaþýk %15'ini oluþturur. Hatay, Adana, Ýçel, Antalya, Isparta, Burdur ve Kahramanmaraþ ilinin büyük bir bölümü Akdeniz Bölgesi'ndedir. Ayrýca Muðla ilinin Köyceðiz, Dalaman, Ortaca ve Fethiye ilçeleri de Akdeniz Bölgesi'ne girer.
Akdeniz Bölgesi'nde tarým ve sanayi geniþ yer tutar. Bölgenin kýyý kesimlerinde son yýllarda sanayi bitkileri ekimine geniþ yer verilmekle birlikte, tahýl tarýmýnýn büyük önem taþýdýðý görülür. Nitekim Akdeniz Bölgesi'ndeki ekili alanlarýn yaklaþýk üçte ikisi tahýl tarlalarýyla kaplýdýr. Tahýl ürünleri arasýnda, bölgenin bütün illerinde buðday baþta gelir ve onu arpa izler. Sanayi bitkilerinden pamuk, bölgenin ana gelir kaynaðýdýr. Bölgenin pamuk üretimi, Türkiye üretiminin üçte ikisi kadardýr. Hatay ili ve Göller Bölgesi'nin bazý kesimlerinde tütün tarýmý yapýlmaktadýr
Akdeniz Bölgesi'nde meyve ve sebze yetiþtirilen dikili alanlar da büyük yer tutar. Turfandacýlýk, son yýllarda ulaþýmýn geliþmesine dayalý olarak çok ilerlemiþtir. Meyvecilikte ilk sýrayý turunçgiller alýr. Türkiye'nin turunçgiller üretiminin beþte dördünden fazlasý Akdeniz Bölgesi'nde gerçekleþir. Muz ise yanlýzca bu bölgeye özgü bir meyvedir.
Bölgenin en hýzlý sanayileþen kesimi Çukurova'dýr. Çukurova ayný zamanda Türkiye'nin de baþlýca sanayi merkezleri arasýnda yer alýr. Adana'daki çeþitli sanayi kollarý (özellikle tekstil) yanýnda, Akdeniz Bölgesi'nin baþlýca sanayi tesisleri arasýnda; Mersin Petrol Rafinerisi (ATAÞ), Ýskenderun Süperfosfat ve DemirÇelik Fabrikalarý, Antalya Ferrokrom ve Seydiþehir Alüminyum fabrikalarý sayýlabilir.
Akdeniz Bölgesi, özellikle Antalya Körfezi çevresindeki doðal ve tarihsel zenginlikler sayesinde, Türkiye'nin en önemli turizm merkezi olmuþtur. Antalya körfezi çevresinde, hiçbir Akdeniz ülkesinde rastlanmayacak ölçüde doðaya saygýlý, modern ve son derece geliþmiþ mimari konumlarýyla çeþitli tatil köyleri ve oteller yer alýr.
Ýç Anadolu Bölgesi
Ýç Anadolu Bölgesi Türkiye'nin merkezinde bulunan ýç Anadolu Bölgesi, 151.000 km2lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarýnýn yaklaþýk %19'unu kaplar. Bölge Doðu Anadolu'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük bölgesidir. Nevþehir, Aksaray, Kýrýkkale ve Kýrþehir illeri bütünüyle bölge içinde kalýr. Diðer illerin bazý topraklarý ise Karadeniz, Akdeniz ve Doðu Anadolu bölgelerine taþar.
Ýç Anadolu'da, tarým ve hayvancýlýk önemli bir gelir kaynaðýdýr. Türkiye tahýl üretiminin yaklaþýk üçte biri bu bölgeye aittir. Tahýl türlerinden en fazla buðday üretilir. Buðday üretimi bakýmýndan Konya ilk sýrada yer alýr. Ýkinci sýrada ise Ankara gelir. Bölgede genellikle makarna, bulgur ve irmik yapýmýna elveriþli sert buðday yetiþtirilir. Baklagillerden en çok fasulye ve nohut, az miktarda da mer cimek ekilir. Türkiye'nin patetes üretiminin üçte biri yine bu bölgede gerçekleþir. Sanayi bitkilerinden ise en fazla þekerpancarý üretilmektedir. Baðcýlýk ve meyvecilik bakýmýndan Konya, Ankara, Niðde, Nevþehir ve Kayseri illeri önemlidir.
Ýç Anadolu'da daha çok orta ve küçük sanayi tesisleri bulunmaktadýr. Halýcýlýk Kayseri, Sivas ve Konya yörelerinde yoðunlaþmýþtýr. Bölgenin baþlýca sanayi kuruluþlarý Ankara, Eskiþehir, Kayseri, Sivas, Konya, Kýrýkkale ve Çorum gibi merkezlerde toplanmýþtýr.
Karadeniz Bölgesi
Karadeniz Bölgesi, yaklaþýk 141.000 km2lik yüzölçü müyle ülke yüzeyinin %18'ini kaplar. Adýný ve özelliklerini komþu olduðu denizden alan Karadeniz Bölgesi, doðuda Gürcistan sýnýrý ile batýda Adapazarý Ovasý'nýn doðu kenarý arasýnda uzanýr. Artvin, Rize, Trabzon, Gümüþhane, Bayburt, Giresun, Ordu, Samsun, Amasya, Sinop, Kasta monu, Zonguldak, Bartýn ve Bolu illeri bütünüyle bölge sýnýrlarý içinde kalýrken, ýç Anadolu Bölgesi sýnýrlarý içinde bulunan Artova ilçesi dýþýnda Tokat ilinin tamamýna yakýn kesimi de yine Karadeniz Bölgesi'ne girer. Çorum ilinin yarýsý ýç Anadolu'da, diðer yarýsý da Karadeniz Bölgesi'ndedir. Coðrafi özellikler bakýmýndan bölge doðu, orta ve batý olmak üzere üç bölüme ayrýlýr.
Karadeniz halkýnýn büyük çoðunluðu geçimini topraktan saðlar. Bölge tarýmýnýn en önemli özelliði, diðer bölgelerdeki baþlýca tahýl türü olan buðdayýn yerini bu bölgenin kýyý kesimlerinde mýsýrýn almasýdýr. Nitekim Türkiye'nin mýsýr üretiminin üçte birinden fazlasý Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleþtirilir. Kýyý daðlarýnýn gerisindeki ovalarda ise daha çok buðday ekilir. Bölgede arpa da önemli bir tahýl ürünüdür. Kýzýlýrmak ve Yeþilýrmak deltalarý ile Gökýrmak vadisinin Boyabat kesimi ve Devrez Vadisi'nin Tosya kesi minde pirinç yetiþtirilir. Baklagiller üretiminde ilk sýrayý fasulye, sanayi bitkilerinde ise þekerpancarý alýr. Bölgede yetiþtirilen diðer ürünler arasýnda patates, soðan, ayçiçeði ve kendir yer alýr. Türkiye'de yanlýzca Doðu Karadeniz'de yetiþen çay ise bölgenin en önemli ürünlerindendir.
Karadeniz Bölgesi'nin özellikle doðu kesiminin baþlýca meyvesi fýndýktýr. Karadeniz kýyý þeridi fýndýk aðaçlarýyla kaplýdýr. Rize kesimlerinde seyrek olan fýndýklýklar Trabzon kesiminde sýklaþýr, Giresun ve Ordu illerinde en yoðun halini alýr. Elma üretimi de oldukça fazla olan bölgede son yýllarda kivi ve avokado gibi meyveler de yetiþtirilmeye baþlanmýþtýr.
Karadeniz Bölgesi'ndeki baþlýca sanayi kuruluþlarý Karabük ve Ereðli'deki demirçelik tesisleri, Çatalaðzý Termik Santrali, Zonguldak çevresindeki taþkömürü havzalarý, Murgul bakýr üretim tesisi ve bölgenin çeþitli kesimlerindeki þeker, kaðýt, sülfirik asit, bitkisel yað, çay, fýndýk kýrma ve fýndýk ürünleri, balýk unu ve sigara fabrikalarýdýr.
Doðu Anadolu Bölgesi
Doðu Anadolu Bölgesi Türkiye'nin en büyük coðrafi bölgesi Doðu Anadolu'dur. Yaklaþýk 163.000 km2lik yüzölçümüyle ülkenin %21'ini kaplar. Karadeniz, Ýç Anadolu, Akdeniz ve Güneydoðu Anadolu Bölgeleri ile komþudur. Ayrýca Gürcistan, Ermenistan, Nahcivan, Ýran ve Irak'la da sýnýrý vardýr.
Doðu Anadolu Bölgesi Türkiye'nin en yüksek ve engebeli bölgesidir. Ortalama yükseklik 2000 m dolayýndadýr. Bölgede Türkiye'nin en yüksek doruklarý yer alýr; Aðrý Daðý 5137 m, Cilo Daðý'ndaki Reþko zirvesi 4135 m ve Süphan Daðý 4058 metredir. Yüksek ve daðlýk oluþu, dað sýralarý ile denizden ayrýlmýþ bulunmasý, Doðu Anadolu'da yýllýk ortalama sýcaklýðýn düþük olmasýna ve kýþlarýn sert geçmesine yol açar. Bölge kar yaðýþlý ve yerin karla örtülü olduðu gün sayýsý bakýmýndan diðer bölgelerden farklýdýr. Kars ve Erzurum'da yerin karla örtülü olduðu günlerin sayýsý yaklaþýk 90 gündür.
Doðu Anadolu Bölgesi'ndeki ekonomik etkinliklerin baþýnda hayvancýlýk ve tarým gelir. Bölgede otlaklarýn fazla yer tutmasý hayvan varlýðýný artýrmýþ ve hayvansal ürünler üretimine aðýrlýk verilmiþtir. Nitekim bölgenin hayvansal ürünler üretimi, Türkiye'deki toplam üretimin dörtte biri kadardýr. Doðu Anadolu'nun kuzeydoðu kesimindeki KarsArdahan yöresinde iyi cins sýðýr yetiþtirilmektedir.
Doðu Anadolu'da tarýma elveriþli alanlar sýnýrlýdýr. Bölge topraklarýnýn ancak onda biri ekilebilir niteliktedir. Ekili alanlarýn %90'dan fazlasý tahýla ayrýlmýþtýr. Tahýl türleri arasýnda buðday birinci, arpa ikinci sýradadýr. Buna karþýlýk sanayi bitkileri ekimi pek yaygýn deðildir. Ekilen baþlýca sanayi bitkileri arasýnda pamuk, tütün ve þekerpancarý yer alýr. Þekerpancarý ekimine, bölgede þeker fabrikalarýnýn yapýmýndan sonra baþlanmýþtýr.
Meyve aðaçlarý, yüksek kesimlerde neredeyse bütünüyle ortadan kalkar. Buna karþýlýk soðuktan korunmuþ bazý çukur ovalarda çeþitli meyveler yetiþtirilir. Erzincan, Malatya ve Elazýð ovalarý bu bakýmdan önemlidir. Van Gölü çevresindeki dar þeritte de iyi cins meyve yetiþtirilir. Aras Vadisi'nin Kaðýzman'dan aþaðýda kalan kesimi ve Iðdýr Ovasý da meyve aðaçlarýnýn yoðunlaþtýðý yörelerdir.
Bölgedeki baþlýca sanayi dallarý, pamuklu dokuma, þeker, çimento, gýda ve tütün iþletmeleridir. Keban'daki hidroelektrik, AfþinElbistan'daki termik santraller ile yapýmý süren diðer santrallerin Türkiye
Güneydoðu Anadolu Bölgesi
Güneydoðu Anadolu Bölgesi, yaklaþýk 75.000 km2lik yüzölçümüyle Türkiye'nin toplam %9.7'sini kaplar. Doðu Anadolu ve Akdeniz bölgelerine komþudur. Ayrýca Suriye ve Irak ile sýnýrý vardýr. Diðer coðrafi bölgelerde olduðu gibi, bölge sýnýrlarý il sýnýrlarýyla üstüste gelmez. Çok küçük bazý kesimleri dýþýnda Þanlýurfa ve Mardin illeri tümüyle bölge içinde kalýr. Diðer illerin bazý bölümleri ise Doðu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde yer almaktadýr.
Güneydoðu Anadolu Bölgesi, kara iklimi koþullarýyla Akdeniz iklim koþullarýnýn etkisi altýndadýr. Uzun süren yazlar çok sýcak ve oldukça kurak geçer. Kýþlar soðuk ve yaðýþlýdýr. Son yýllarda Güneydoðu Anadolu Projesi (GAP) kapsamýnda bölgeye yapýlan baraj gölleri sayesinde yöre ikliminde bazý deðiþiklikler yaþanmaktadýr. Yaz aylarýnda hava kuraklýðý oranýnda azalmalar olmuþ ve yaðýþlar artmýþtýr.
Güneydoðu Anadolu Bölgesi, tarým ekonomisi bakýmýndan daha çok Ýç Anadolu Bölgesi'ne benzer. Akdeniz iklimine benzerliði nedeniyle bitkisel ürünlerde çeþitlenmenin görüldüðü Gaziantep yöresi dýþýnda, tarým alanlarýnýn büyük bölümü tahýl ekimine ayrýlmýþtýr. Tahýl çeþitleri arasýnda buðday birinci sýrayý alýr ve payý Türkiye üretiminin onda birini geçer.
Tahýllar arasýnda arpa ikinci, mercimek üçüncü sýradadýr. Türkiye mercimek üretiminin %50'den fazlasý Güneydoðu Anadolu Bölgesi'ne aittir. Pirinç ekimi, baþta Diyarbakýr ili olmak üzere sulama olanaðý bulunan kesimlerde daðýnýk olarak sürdürülmektedir. Bölgenin kaderini deðiþtiren GAP kapsamýnda bazý ovalarda sulu tarýma geçilmiþ ve sanayi bitkileri ekimine hýz verilmiþtir. Nitekim pamuk üretiminde bölge ovalarýnda, özellikle Þanlýurfa'nýn güneyinden Suriye sýnýrýna doðru geniþleyen Harran Ovasý'nda büyük bir patlama yaþanmaktadýr.
Yörenin en kaliteli pamuðu burada yetiþmektedir. Sanayi bitkileri arasýnda önemli bir yeri olan tütün ise Adýyaman, Siirt ve Diyarbakýr yöresinde ekilmekte ve bu illerde "Þark Tipi" denilen deðerli bir tütün türü yetiþtirilmektedir. Gaziantep yöresinde üzümün yanýsýra zeytin ve antepfýstýðý da önemli ürünlerdendir. Adýyaman ve Siirt yörelerinde de antepfýstýðý yetiþtirilir. Özellikle Siirt'in iri taneli antepfýstýðý çok lezzetlidir.
Bölgenin en önemli yeraltý zenginliði petroldür. Raman, Garzan ve Kahta çevresinde üretilen ham petrolün bir bölümü, bölgenin en önemli sanayi kuruluþlarýndan olan Batman Rafinerisi'nde arýtýlýr. Bir bölümü de boru hatlarýyla Akdeniz bölgesindeki dolum tesislerine taþýnarak tankerlerle diðer bölgelere nakledilir.
Güneydoðu Anadolu Bölgesi'nin sanayi yönünden en önemli ili Gaziantep'tir. Tekstil, makina ve gýda sanayii oldukça geliþmiþtir. Sanayisi geliþmekte olan Diyarbakýr, Mardin ve Þanlýurfa'da ise çimento, gýda, madeni eþya ve tarým aletleri gibi sanayi kollarý aðýrlýktadýr.
Þu an 1 kullanýcý var. (0 üye ve 1 konuk)