FULTON VE NAPOLYON

**yesilx** · 10-03-2008, 15:19

FULTON VE NAPOLYON
Fulton ve Napolyon
1800, Fransa

Fransa, Amerikan devrimi sýrasýnda Birleþik Devletlerin tek müttefikiydi. Fransýzlar kendi devrimini yaparken ise iyi niyetlerini bildirdiler. Napolyon bariz bir diktatör haline gelmeden önce, Birleþik Devletler yeni rejimi tanýyan birkaç devletten biriydi. Bu Lousiana'nýn satýn alýnmasýný getirdi ve 1812 Savaþý'na yardým etmek isteyen Amerikalýlarýn Fransa'ya akýþýna yol açtý.

Napolyon artýk Fransa'nýn lideri olmuþtu. Napolyon uyanýk bir adamdý. Bugün bile hala kullandýðýmýz birçok þeyi o yaratmýþtýr. Mesela teneke konserve kutularý ordunun yiyeceklerini saklamak üzere en iyi icadýn arandýðý bir yarýþma sonucu ortaya çýkmýþtýr. Ama öyle bir icat var ki, reddetmeseydi her þey farklý olabilir ve Ýngilizler onu yakalamadan hüküm sürebilirdi.

Robert Fulton adýndaki bir Amerikalý, Fransýz ve Amerikan devrimlerinin ideallerini gerçekleþtirmesi için Napolyon'a yardýmcý olabilecek fikirlerle doluydu. Genç mucit bir denizaltý tasarlamýþ ve bunu deneme fýrsatý da bulmuþtu. Bu makine üç kiþilik mürettebatýyla suyun yaklaþýk 10 metre altýnda gidebiliyordu. Yelkenler ve direklerle normal bir gemi gibi düþman gemisine yaklaþýp, birden kaybolan bu gemi su altýndan düþman gemisine bir torpido fýrlatabiliyordu.

1800'de Robert Fulton, Paris'e gitti ve sonunda Napolyon'un dikkatini çekmeyi baþardý. Bu zor bir iþti çünkü Birinci Konsül hem orduyu, hem de Fransýz hükümetini yönetiyordu. Fulton prototip bir denizaltý hazýrlayacak kadar çok para harcamýþtý. Napolyon'a bunu Rouen limanýnda gösterme þansý buldu.

General bundan pek etkilenmedi. O zamanlar Fransa'nýn Ýngiltere kadar büyük bir filosu ve daha da fazla gemiye sahip olabilecek gücü vardý. Ulusunun paralarýný yeni bir icada harcamak için mantýklý bir neden bulamýyordu. Zaten donanma da askeri güçler arasýnda ikinci derece öneme sahipti.

Napolyon'un icadýný reddetmesi Fulton'ý sadece o an için hayal kýrýklýðýna uðrattý. Baþka bir fikri daha vardý. Robert Livingston'un maddi ve manevi desteðiyle 1802'de Seine nehrinde saatte 3 mil hýzla giden buharlý bir gemi yapmayý baþardý. Bu düþük bir hýzdý çünkü yelkenliler iyi bir rüzgarda saatte 7-10 mil arasý bir hýzla gidebiliyordu. Nehir üzerinde giden herhangi bir geminin ise rüzgara karþý sürekli ilerlemesi gerekebileceðinden yavaþlamasý doðaldý. Ama önemli bir ayrýntý vardý ki, Fulton'ýn gemisi rüzgardan etkilenmiyor ve yönünü kaybetmeden ilerleyebiliyordu.

O sýrada Napolyon, pek göremediði barýþ zamanlarýndan birinin tadýný çýkarýyordu. Bu arada daha profesyonel bir ordu oluþturma Ýþine yoðunlaþmýþtý. Fulton'ýn Napolyon'la görüþme ricalarý reddedildi. Napolyon rüzgara karþý ilerleyebilecek gemi prototipini asla göremedi. Belki de bu yüzden aklýna hiç böyle bir þey gelmemiþti.

Birkaç yýl sonra Fransýzlarýn "Büyük Ordu"su, Ýspanyol ve Fransýz filolarýnýn gelip onlarý almasýný beklemeye baþladý. Ýngiliz kýyýlarýna çýkartma yapmaya hazýrlanýyorlardý. Ancak Fransýz ve Ýspanyol donanmalarý Ýngilizler tarafýndan kýstýrýlmýþ bir þekilde limanlarda demirliydi. Belki de Fransýz Ýmparatoru önü kesilmiþ limanlara bakarken, þu Amerikalý hayalperestin su altý gemilerini hatýrlayýp, Kraliyet gemilerini onlarla defedebilir miydik acaba, diye düþünmüþ olabilir.

Napolyon'un Fransýz bütçesinin büyük kýsmýný harcadýðý Ýngiltere iþgali projesinde sorun zamanlamaydý. Askerleri taþýyacak olan gemilerin uygun rüzgara ve sakin bir denize gereksinimi vardý. Ayrýca Kraliyet donanmasýný da atlatmalarý gerekiyordu. Bunun için de Fransýzlarýn Manþ Denizi'ni en az iki gün kontrol edebilmeleri gerekiyordu. 1815'e gelindiðinde Fulton'ýn buharlý gemileri saatte 5 milin üzerinde bir hýzla Raritan, Potomac ve Missisipi nehirlerinde yüzüyordu.

Bu gemiler çok daha fazla maddi imkanlara sahip Fransa'nýn elinde geliþseydi, kötü bir rüzgar nedeniyle Kraliyet donanmasýnýn hareket edemeyeceði bir zamanda, ki bu sýk sýk olurdu, muhtemelen Fransýzlar rüzgara karþý hareket edebilen buharlý gemileriyle Manþ'ý geçebilirdi. Çýkartma yapýlýnca da Ýngiliz ordusunun karada kalmýþ olan kýsmý iyice hýrpalanabilirdi. Ancak Fransa-Ýspanya ittifakýnýn donanmasý baþarýsýz oldu. Manþ'ýn kýyýlarýnda bir yýldan fazla bekleyen ordu da gitti Avusturya'yý iþgal etti.

Sonraki on yýlda Ýngiltere imparatora karþý her tür direniþi parasal olarak destekleyecekti. Ýngilizler ve Fransýzlar 1805'te, Ýber Yarýmadasýnda, Mýsýr'da, Akdeniz adalarýnda ve Fransa topraklarýnda savaþtýktan sonra, Napolyon Ýngiltere'ye bir ordu çýkarabilseydi Avrupa'nýn hakimi olurdu diye spekülasyon yapmak zor olmazdý. Eðer buharlý gemileri olsaydý, böyle bir çýkartmayý da yapmasý mümkündü. Bu yeni icada bir þans vermek Napolyon'un büyük planýný uygulamaktan daha mantýklýydý. Bu plan, baþarýsýzlýðýyla tüm tarihi deðiþtirdi.

**medjay85** · 11-03-2008, 00:38

geleceði görebilmek yönetimin olmassa olmazýdýr

10-03-2008, 15:19	#1 (permalink)
yesilx Profilden Deðiþtirebilirsiniz Üyelik tarihi: 13-01-2008 Mesajlar: 3.144 Ettiði Teþekkür: 341 Aldýðý Teþekkür: 632 Rep Gücü: 15 Rep Puaný: 10797 Rep Derecesi :	FULTON VE NAPOLYON FULTON VE NAPOLYON Fulton ve Napolyon 1800, Fransa Fransa, Amerikan devrimi sýrasýnda Birleþik Devletlerin tek müttefikiydi. Fransýzlar kendi devrimini yaparken ise iyi niyetlerini bildirdiler. Napolyon bariz bir diktatör haline gelmeden önce, Birleþik Devletler yeni rejimi tanýyan birkaç devletten biriydi. Bu Lousiana'nýn satýn alýnmasýný getirdi ve 1812 Savaþý'na yardým etmek isteyen Amerikalýlarýn Fransa'ya akýþýna yol açtý. Napolyon artýk Fransa'nýn lideri olmuþtu. Napolyon uyanýk bir adamdý. Bugün bile hala kullandýðýmýz birçok þeyi o yaratmýþtýr. Mesela teneke konserve kutularý ordunun yiyeceklerini saklamak üzere en iyi icadýn arandýðý bir yarýþma sonucu ortaya çýkmýþtýr. Ama öyle bir icat var ki, reddetmeseydi her þey farklý olabilir ve Ýngilizler onu yakalamadan hüküm sürebilirdi. Robert Fulton adýndaki bir Amerikalý, Fransýz ve Amerikan devrimlerinin ideallerini gerçekleþtirmesi için Napolyon'a yardýmcý olabilecek fikirlerle doluydu. Genç mucit bir denizaltý tasarlamýþ ve bunu deneme fýrsatý da bulmuþtu. Bu makine üç kiþilik mürettebatýyla suyun yaklaþýk 10 metre altýnda gidebiliyordu. Yelkenler ve direklerle normal bir gemi gibi düþman gemisine yaklaþýp, birden kaybolan bu gemi su altýndan düþman gemisine bir torpido fýrlatabiliyordu. 1800'de Robert Fulton, Paris'e gitti ve sonunda Napolyon'un dikkatini çekmeyi baþardý. Bu zor bir iþti çünkü Birinci Konsül hem orduyu, hem de Fransýz hükümetini yönetiyordu. Fulton prototip bir denizaltý hazýrlayacak kadar çok para harcamýþtý. Napolyon'a bunu Rouen limanýnda gösterme þansý buldu. General bundan pek etkilenmedi. O zamanlar Fransa'nýn Ýngiltere kadar büyük bir filosu ve daha da fazla gemiye sahip olabilecek gücü vardý. Ulusunun paralarýný yeni bir icada harcamak için mantýklý bir neden bulamýyordu. Zaten donanma da askeri güçler arasýnda ikinci derece öneme sahipti. Napolyon'un icadýný reddetmesi Fulton'ý sadece o an için hayal kýrýklýðýna uðrattý. Baþka bir fikri daha vardý. Robert Livingston'un maddi ve manevi desteðiyle 1802'de Seine nehrinde saatte 3 mil hýzla giden buharlý bir gemi yapmayý baþardý. Bu düþük bir hýzdý çünkü yelkenliler iyi bir rüzgarda saatte 7-10 mil arasý bir hýzla gidebiliyordu. Nehir üzerinde giden herhangi bir geminin ise rüzgara karþý sürekli ilerlemesi gerekebileceðinden yavaþlamasý doðaldý. Ama önemli bir ayrýntý vardý ki, Fulton'ýn gemisi rüzgardan etkilenmiyor ve yönünü kaybetmeden ilerleyebiliyordu. O sýrada Napolyon, pek göremediði barýþ zamanlarýndan birinin tadýný çýkarýyordu. Bu arada daha profesyonel bir ordu oluþturma Ýþine yoðunlaþmýþtý. Fulton'ýn Napolyon'la görüþme ricalarý reddedildi. Napolyon rüzgara karþý ilerleyebilecek gemi prototipini asla göremedi. Belki de bu yüzden aklýna hiç böyle bir þey gelmemiþti. Birkaç yýl sonra Fransýzlarýn "Büyük Ordu"su, Ýspanyol ve Fransýz filolarýnýn gelip onlarý almasýný beklemeye baþladý. Ýngiliz kýyýlarýna çýkartma yapmaya hazýrlanýyorlardý. Ancak Fransýz ve Ýspanyol donanmalarý Ýngilizler tarafýndan kýstýrýlmýþ bir þekilde limanlarda demirliydi. Belki de Fransýz Ýmparatoru önü kesilmiþ limanlara bakarken, þu Amerikalý hayalperestin su altý gemilerini hatýrlayýp, Kraliyet gemilerini onlarla defedebilir miydik acaba, diye düþünmüþ olabilir. Napolyon'un Fransýz bütçesinin büyük kýsmýný harcadýðý Ýngiltere iþgali projesinde sorun zamanlamaydý. Askerleri taþýyacak olan gemilerin uygun rüzgara ve sakin bir denize gereksinimi vardý. Ayrýca Kraliyet donanmasýný da atlatmalarý gerekiyordu. Bunun için de Fransýzlarýn Manþ Denizi'ni en az iki gün kontrol edebilmeleri gerekiyordu. 1815'e gelindiðinde Fulton'ýn buharlý gemileri saatte 5 milin üzerinde bir hýzla Raritan, Potomac ve Missisipi nehirlerinde yüzüyordu. Bu gemiler çok daha fazla maddi imkanlara sahip Fransa'nýn elinde geliþseydi, kötü bir rüzgar nedeniyle Kraliyet donanmasýnýn hareket edemeyeceði bir zamanda, ki bu sýk sýk olurdu, muhtemelen Fransýzlar rüzgara karþý hareket edebilen buharlý gemileriyle Manþ'ý geçebilirdi. Çýkartma yapýlýnca da Ýngiliz ordusunun karada kalmýþ olan kýsmý iyice hýrpalanabilirdi. Ancak Fransa-Ýspanya ittifakýnýn donanmasý baþarýsýz oldu. Manþ'ýn kýyýlarýnda bir yýldan fazla bekleyen ordu da gitti Avusturya'yý iþgal etti. Sonraki on yýlda Ýngiltere imparatora karþý her tür direniþi parasal olarak destekleyecekti. Ýngilizler ve Fransýzlar 1805'te, Ýber Yarýmadasýnda, Mýsýr'da, Akdeniz adalarýnda ve Fransa topraklarýnda savaþtýktan sonra, Napolyon Ýngiltere'ye bir ordu çýkarabilseydi Avrupa'nýn hakimi olurdu diye spekülasyon yapmak zor olmazdý. Eðer buharlý gemileri olsaydý, böyle bir çýkartmayý da yapmasý mümkündü. Bu yeni icada bir þans vermek Napolyon'un büyük planýný uygulamaktan daha mantýklýydý. Bu plan, baþarýsýzlýðýyla tüm tarihi deðiþtirdi. __________________ Ömür Dediðin Üç Gündür, Dün Geldi Geçti, Yarýn Meçhuldür, O Halde Ömür Dediðin Bir Gündür, O Da Bugündür ...

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

11-03-2008, 00:38	#2 (permalink)
medjay85 Profilden Deðiþtirebilirsiniz Üyelik tarihi: 31-01-2008 Mesajlar: 1.974 Ettiði Teþekkür: 245 Aldýðý Teþekkür: 92 Rep Gücü: 3 Rep Puaný: 457 Rep Derecesi :	geleceði görebilmek yönetimin olmassa olmazýdýr

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

Sponsor Reklamlar

Sponsor Reklamlar

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)