MAVÝ EKRAN NEDÝR?

Mavi ekran, Microsoft Windows'un bir þekilde üstesinden gelemediði sorunlarda kitlenip ekrana getirdiði, üzerine birçok esprinin yapýldýðý hata ekraný. Windows 98, tanýtýldýðý ve tüm dünyada canlý olarak yayýnlanan toplantýda bilgisayara bir tarayýcý takýlmasý ile kilitlenmiþ ve mavi ekran vererek daha piyasaya sürülmeden herkesin gözü önünde çöken ilk iþletim sistemi unvanýný almýþtý. Mavi Ekran hatalarý Windows durma hatalarý olarak da bilinir. Mavi ekran hatalarýnýn nedenleri çeþitlidir. Bazen yazýlýmsal bir sorun, bazen de donanýmsal bir sorun mavi ekran hatasý ya da orjinal adýyla BSOD almanýza neden olur. Yazýlýmsal sorunlar genellikle giderilebilir sorunlardýr. Ancak donanýmlardaki fiziksel sorunlar yazýlýmsal müdahale ile giderilemez. Mavi ekran hatalarýnýn kaynaðýný öðrenmek için ekrana gelen hata kodunu analiz edebiliriz. Bunun için Microsoft tarafýndan saðlanan Windows Debugging Tools yazýlýmý kullanýlabilir. Ancak son kullanýcýlar için bu yazýlýmý kullanmak pek kolay deðil.

Yazýlým ve aygýt sürücüsünden kaynaklanan hatalar

Hatalar

0x0000001E KMODE_EXCEPTION_NOT_HANDLED
0X000000D1 DRIVER_IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL
0x000000EA THREAD_STUCK_IN_DEVICE_DRIVER
0x00000050 PAGE_FAULT_IN_NONPAGED_AREA
0X0000000A IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL
0x0000007B INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE
0x0000009F DRIVER_POWER_STATE_FAILURE
0XC000021A STATUS_SYSTEM_PROCESS_TERMINATED
0XC0000221 STATUS_IMAGE_CHECKSUM_MISMATCH

Eðer bu hatalarla karþýlaþýyorsanýz aþaðýdaki yollarý izleyin

Not: 0x0000001E, 0x0000000A ve 0x0000007B numaralý durma hatalarý genel donaným hatalarýndan da kaynaklanabilir. Burada gösterilen adýmlar bu hatalarý gidermezse, Donaným Arýzalarýndan Kaynaklanan Hatalar konusunda anlatýlan adýmlara bakýn.

I). Durma mesajýnda belirtilen sürücüyü yükleme ortamýnýzdaki daha iyi bir kopyasýyla veya üreticiden edineceðiniz güncelleþtirilmiþ bir sürümü ile deðiþtirmeyi deneyin.

II). Durma mesajýnda belirtilen sürücüyü veya yeni yüklenen sürücüleri devre dýþý býrakýn.

III). Windows XP Professional ile birlikte verilmeyen bir video sürücünüz varsa, onun yerine standart VGA sürücüsünü veya Windows XP ile birlikte verilen uyumlu bir sürücüyü kullanmayý deneyin.

IV). Anti virüs, disk birleþtirme, uzaktan kumanda, güvenlik duvarý veya yedekleme programlarý gibi filtre sürücüleri kullanan yazýlýmlarý kaldýrýn.

VI). Kurtarma Konsolunu çalýþtýrýn ve sistemin algýladýðý hatalarý onarmasýna izin verin.firewall antispam antivirüas gibi yazýlýmlar kullanarak virüs trojen ve spamlarý engelleyin.

Dosya sistemi hatalarý(BOZUK DOSYA HATALARI)

Hatalar
0x00000023
FAT_FILE_SYSTEM

0x00000024
NTFS_FILE_SYSTEM

I). Entegre aygýt elektronikleri (IDE) aygýtlar kullanýyorsanýz, kart-üzerinde IDE baðlantý noktasýný sadece Birincil olarak tanýmlayýn. IDE aygýtlarýn Master/Slave/Only ayarlarýný kontrol edin. Sabit disk hariç tüm IDE aygýtlarý kaldýrýn. Bu adýmlarý nasýl yapacaðýnýzdan emin deðilseniz aygýt için verilen talimatlara bakýn.

II). Anti virüs, disk birleþtirme, uzaktan kumanda, güvenlik duvarý veya yedekleme programlarý gibi filtre sürücüleri kullanan yazýlýmlarý devre dýþý býrakýn veya kaldýrýn.

III). Dosya sisteminin bozulup bozulmadýðýný anlamak için Chkdsk /f komutunu çalýþtýrýn. Windows XP Professional Chkdsk komutunu çalýþtýramýyorsa, sürücüyü Windows XP Professional iþletim sistemini kullanan baþka bir bilgisayara baðlayýn ve sürücü üzerinde Chkdsk komutunu o bilgisayardan çalýþtýrýn.

Donaným arýzalarý ile sorunlar

0x0000001E
KMODE_EXCEPTION_NOT_HANDLED

0x0000000A
IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL

0x0000007B
INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE

0x0000007F
UNEXPECTED_KERNEL_MODE_TRAP

0xC0000218
UNKNOWN_HARD_ERROR


Not: 0x0000001E, 0x0000000A ve 0x0000007B numaralý durma hatalarý yazýlým ve aygýt sürücüsü hatalarýndan da kaynaklanabilir. Burada gösterilen adýmlar bu hatalarý gidermezse, Yazýlým ve Aygýt Sürücüsü Hatalarý konusunda anlatýlan adýmlara bakýn.

Bu kitabýn önceki bölümlerinde yer alan Genel Durma Hatalarý konusundaki adýmlarý uygulayýn. Durma hatasý devam ediyorsa, aþaðýdaki adýmlarý deneyin.


I). Bilgisayarýnýzdaki aygýtlarýn Windows Hardware Quality Labs (WHQL) tarafýndan imzalanmýþ ve onaylanmýþ sürücülere sahip olup olmadýðýný kontrol edin. Ýmzalanmamýþ sürücüleri kontrol etmek için Sigveriv.exe uygulamasýný çalýþtýrýn.


II). Üretici firmanýn donanýmýnýz için kullanabileceðiniz sürücü güncelleþtirmeleri çýkarýp çýkarmadýðýný kontrol edin.


III). Antivirüs, disk birleþtirme, uzaktan kumanda, güvenlik duvarý veya yedekleme programlarý gibi filtre sürücüleri kullanan yazýlýmlarý güncelleþtirin.


IV). Soruna neden olan öðeyi bulabilmek için önemli olmayan donaným ve yazýlýmlarý kaldýrýn.


VI). Windows XP'yi yeni bir klasöre yükleyin. Soruna neden olan sürücüyü bulabilmek için sürücüleri sýrayla ekleyin ve yeniden baþlatýn.

bazý oyunlarda mavi ekran hatalarý

DRIVER_IROL_NOT_LESS_OR_EQUAL .

Her iki logda da ses kartý sürücülerinize ait olan cmuda.sys modülü hata veriyor.Bazý oyunlarda mavi ekran hatasý alýyorsanýz.Bu durumda Ses kartý sürücülerinizi güncellemenizi tavsiye edeceðim.Eðer bu çözüm olmazsa, DirectX sürücülerinin güncel olduðundan emin olun.

BAZI HATA KODLARI

Mavi ekran dýþýnda bu tür hatalarla karþýlaþýyorsanýz. Sorunlar ve sorunlarýn kaynaðýný aþaðýda belirttim.

100 - 199
ANAKART

200 - 299
HAFIZA CIPI HATASI (RAM VEYA CACHE MEMORY)

300 - 399
KLAVYE

400 - 499
TEK RENK(MONOKROM) GRAFIK (EKRAN KARTI)

Z500 - 599
RENKLI GRAFIKSEL HATA(EKRAN KARTI)

600 - 699
DISKET SURUCU VEYA ADAPTORU

700 - 799
MATEMATIKSEL ISLEMCI

900 - 999
PARALEL PRINTER PORTU

1000 - 1099
IKINCIL PRINTER PORTU

1100 - 1299
ASENKRONIZE ILETISIM KAYNAGI VEYA BAGLANTI NOKTASI

1300 - 1399
OYUN PORTU

1400 - 1499
RENKLI PRINTER

1500 - 1599
SENKRONIZE ILETISIM KAYNAGI VEYA BAGLANTI NOKTASI

1700 - 1799
HARD DISK VEYA ADAPTORU

1800 - 1899
XT SISTEM GENISLEME YUVASI

2000 - 2199
IKIYONLU ILETISIM ADAPTORU

2400 - 2599
EGA GRAFIK KARTI (MCA)

3000 - 3199
LAN (YEREL NETWORK)

4800 - 4999
IC(INTERNAL)MODEM

7000 - 7099
Phoenix BIOS

7300 - 7399
3.5" Disket Surucu

8900 - 8999
MIDI ADAPTOR

11200 - 11299
SCSI ADAPTOR

21000 - 21099
SCSI Fixed Disk VE DENETLEYICI

21500 - 21599
SCSI CD-ROM SISTEM

SORU CEVAP ÞEKLÝNDE MAVÝ EKRAN HATALARI

S–1) Mavi ekran hatasý ile karþýlaþtýðýmda ekranda yazan yazýyý okuyamadan bilgisayar otomatik olarak yeniden baþlatýlýyor. Bu sorunu nasýl çözebilirim?

C–1) Masaüstünde Bilgisayarým simgesine sað týklayýn. Daha sonra açýlan pencereden Özellikler menüsüne týklayýn. Sistem Özellikleri penceresinde Geliþmiþ tabýna týklayýn. Daha sonra Baþlangýç ve Kurtarma menüsünde Ayarlar butonuna týklayýn. Açýlan pencerede Sistem Hatasý bölümünde Otomatik olarak yeniden baþlat seçiminin önündeki onay iþaretini kaldýrýn. Daha sonra Tamam butonuna iki kez týklayýn.

S–2) Format atmak mavi ekran hatalarýna kesin çözüm müdür?

C–2) Sisteminize format atarak iþletim sisteminizi yeniden kurmak her durumda kullanýþlý bir bilgi deðildir. Örneðin; Ekran kartýnýn sürücüleri ile ilgili bir problem var (ancak siz bu sorunu tespit edemiyorsunuz). Format atýp, yeniden iþletim sisteminizi kurduðunuzda, donaným güncellemelerinde ayný ekran kartý sürücüsü yüklediðinizde yine benzer bir sorunla karþýlaþma ihtimaliniz çok yüksek olacaktýr. Ayrýca donanýmsal bir sorun söz konusu olduðunda iþletim sistemini yeniden kurmanýz vakit kaybýndan baþka bir þey ifade etmeyecektir.

S-3) Bilgisayarýma yeni bir yazýlým yükledim. Bu yazýlýmý kullanmaya baþladýktan sonra, sýk sýk reset ve mavi ekran gibi sorunlarla karþýlaþýyorum. Ne yapmalýyým?

C-3) Bazý yazýlýmlar her sistemde stabil olarak çalýþmayabilir. Bu tür sorunlar genellikle 3D oyun larda ve grafik/ses uygulamalarýnda yaþanýyor. Öncelikle yazýlýma ait sistem gereksinimlerini kontrol edin. Yazýlýmýn sisteminizde çalýþmasýný umuyor ancak sonuç elde edemiyorsanýz bu durumu yazýlým üreticisine bildirin. Ayrýca yazýlým üreticileri tarafýndan yayýnlanan yamalarý da takip etmelisiniz.

S-4) Daha önce hiç mavi ekran hatasý almadým. Ancak mavi ekran hatalarýnýn analizini yapmak istiyorum. Minidump Klasörünü bulamýyorum.

C-4) Hata dökümlerinin Minidump klasörüne yazýlabilmesi için gerekli ayarlar yapýlmýþ olsa bile windows ilk hata ile karþýlaþýlana kadar bu klasörü oluþturmuyor. (Tam olarak emin deðilim ancak sanal makinada denediðimde bu þekildeydi)

kaynak: microsoft